تمرین جنگ در بازی های رایانه ای ایران و آمریکا
جنگ بازی نیست!
انجمن هنرهای تجسمی و دفاع مقدس قصد دارد در روزهای آینده بازی رایانه ای را به مشتریان این بازی ها در ایران، که اغلب آنها را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند، عرضه کند. ماجرای این بازی بمب گذاری در یک نفتکش آمریکایی و انفجار آن برای مسدود کردن تنگه هرمز است.
بازی نفتکش ها
بر اساس خبری که "انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس" منتشر کرده در روزهای اخیر و همزمان با هفته دفاع مقدس جدیدترین بازی رایانه‌ای تولید شده در کانون بازیهای رایانه‌ای این انجمن با نام "هرمز" به کودکان و نوجوانان ایرانی عرضه شده است. این دومین بازی رایانه ای در این نوع است که در ماه های اخیر در داخل ایران تولید و عرضه شده است.
داستان بازی "هرمز" به بستن تنگه هرمز مربوط می شود که طی آن کاربر بازی تلاش می کند تا با ورود به یک کشتی نفتکش آمریکایی که در حال عبور از تنگه هرمز است و به وسیله کار گذاشتن دو بمب این نفتکش را غرق و با غرق آن، تنگه هرمز را برای عبور سایر کشتی ها مسدود کند. به گفته مسئولین "انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس" این بازی توسط یک تیم هشت نفره و در مدت سه ماه و نیم توسط کانون بازی های رایانه ای [کبرا] تولید شده است. پیش از این نیز بازی دیگری درباره فعالیت های هسته ای و ورود عده ای با هدف نابودی تاسیسات هسته ای کشور در ایران تولید شده بود. در آن بازی نیز عده ای تحت عنوان توریست وارد ایران می شوند اما هدف شان نابودی تاسیسات هسته ای است و به دنبال افشای هویت واقعی آنان، تعقیب وگریزی آغاز می شود که نتیجه اش حفظ تاسیسات هسته ای است.
علیرضا عاقل زاده، مدیر عامل انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس پیشتر به خبرگزاری ایرنا گفته بود که: "این بازی از نوع بازیهای «کانتر استریک» به شمار می‌رود و بازیگران این بازی در قالب تیم‌های خود به دفاع از تاسیسات هسته‌ای ایران با توجه به روحیات جامعه ایرانی می‌پردازند."
او درباره دلایل ساخت چنین بازی هایی که نمونه اولش " nuck-ir" و نمونه اخیرش "هرمز" نام دارد گفته است: "ساخت این بازی با توجه به فلسفه وجودی انجمن مبتنی بر حفظ و گسترش ارزشهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس صورت گرفته است و دست‌اندرکاران ساخت آن امیدوارند بتوانند با استفاده از عرصه ایجاد شده در زمینه بازیهای رایانه‌ای ارتباط موثری با مخاطبان برقرار کنند". عاقل زاده ساخت بازیهای رایانه‌ای را "با توجه به تاثیر زیادی که در ناخودآگاه فرد برجا می‌گذارند، یکی از بسترهای مهم برای ارتباطات اجتماعی" دانسته است.
زمانی نه چندان دور در سال های جنگ برای بسیج نیروهایی که اغلب آنها را جوانان و نوجوانان ایرانی تشکیل می دادند، مقامات کشور از ابزارهایی چون پخش مارش نظامی و نوحه خوانی استفاده می کردند و صادق آهنگران به همراه تنی چند از مداحانی که بعدها شهرت یافتند ماموریت آماده سازی روحی نیروهای رزمی پیش از عملیات های بزرگ را بر عهده داشتند. اما در سال های اخیر علاوه بر تغییراتی که به گفته مسئولان در نوع تجهیزات نیروهای مسلح به وجود آمده، بهره گیری از بازی های کامپیوتری نیز به عنوان یکی از روش های روز آمد برای آماده سازی روحی نوجوانان در جنگ احتمالی بر سر پرونده هسته ای مورد توجه قرار گرفته است.
درباره بودجه ساخت این بازی ها تاکنون گزارشی ارائه نشده اما گفته می شود هزینه قابل توجهی برای آن صرف شده است. چینی فروشان، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چندی پیش اعلام کرد برای ساخت اولین بازی رایانه ای در داخل ایران که کانون مسئولیت آن را بر عهده داشته بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون تومان هزینه شده است.
بازی حمله به ایران
در آن سوی میدان نیز، نزدیک به یک سال پیش شرکت آمریکایی کوما، بازی رایانه ای را تولید و به بازار عرضه کرد که عنوان "حمله به ایران" را بر خود داشت. ماجرای آن بازی نیز ماموریت تعدادی از سربازان آمریکایی است که به دنبال شکست مذاکرات هسته ای، عملیاتی را برای نابودی تاسیسات آب سنگین اراک و تاسیسات غنی سازی نطنز آغاز می کنند. روزنامه شرق که اکنون توقیف شده، درست یک سال پیش در گزارشی با عنوان "توهم حمله به ایران با بازی رایانه ای" نوشته مصطفی قوانلوی قاجار درباره این بازی نوشت:"در فیلمنامه این بازی سعی شده ایران یک کشور سرکش و تروریست نشان داده شود. هدف این حملات تصرف تاسیسات هسته ای ایران و نابودسازی آنها به طور کامل عنوان شده است. در سایت سازنده این بازی نوشته شده که نفوذ به تاسیسات هسته ای نطنز آسان نیست و نیروهای آمریکایی باید دقت کنند چرا که یک لحظه غفلت باعث مرگشان خواهد شد."
سایت خبری بازتاب نیز پس از انتشار این خبر از توسعه این بازی توسط شرکت کوما خبر داد و نوشت: "این بازی بر اساس اسناد طبقه‌بندی‌شده و آخرین گمانه‌زنی‌های کارشناسان نظامی ساخته شده" است. این سایت همچنین این بازی را "بر پایه تحلیل‌های کارشناسان و تاکتیک‌های نظامی و طرح‌های سیاسی در مورد عملیات نظامی علیه ایران" دانسته و نوشته بود که انجام این بازی "به همه این امکان را می‌دهد که نحوه تفکر طراحان نظامی را از جنگ علیه ایران تجربه کنند." نکته مهم در تحلیل بازتاب از محتوای این بازی آنجایی بود که نوشت: "دراین بازی، شخص می‌تواند به نیروهای ویژه آمریکا پیوسته و برای فروپاشی و تخریب مجموعه تجهیزات هسته‌ای نطنز ایران تلاش کند."
تمرین جنگ
با نقشی که این روزها بازی های رایانه ای در میان کودکان و نوجوانان پیدا کرده و عرضه رایگان بازی هایی با مضمون جنگ میان ایران و آمریکا از طریق مجاز کردن دانلود رایگان در سایت اینترنتی، به نظر می رسد هر روزه صدها و شاید هزارها کودک و نوجوان در همه دنیا و بخصوص در ایران و آمریکا مشغول بازی "حمله به ایران" یا "هرمز" و در حال نابودی تاسیسات هسته ای ایران و یا بمب گذاری در نفتکش آمریکایی در تنگه هرمز هستند. به همین دلیل "انفجار نفتکش آمریکایی در تنگه هرمز"، و "بمب گذاری در داخل یک نفتکش آمریکایی در دهانه تنگه هرمز" عناوینی بودند که روزنامه جمهوری اسلامی و خبرگزاری فارس برای انتشار خبر عرضه دومین بازی رایانه ای ایرانی درباره جنگ با آمریکا انتخاب کردند.
در حالی که کودکان و نوجوانان در دو سو برای جنگ آماده می شوند، چندی پیش خبرگزاری ایسنا خبری را منتشر کرد که براساس آن "یک شرکت خصوصی آمریکایی اعلام کرد که تمایل دارد تا مذاکراتی را درباره طراحی یک بازی ویدیویی و انتشار آن با همکاری گروهی از دانشجویان ایران انجام دهد." به نوشته این خبرگزاری، [ایده اولیه این طرح، ماه گذشته و پس از آن شکل گرفت که یک گروه از دانشجویان وابسته به اتحادیه جوامع دانشجویان اسلامی ایران، اعلام کردند قصد طراحی یک بازی ویدیویی را دارند که در آن قهرمان نیروهای ویژه ایران به نام "فرمانده بهمن"در عملیاتی قصد نجات یکی از دانشمندان بزرگ هسته‌یی ایران را دارد که به اسارت نیروهای آمریکایی در عراق درآمده است]. و به نوشته جمهوری اسلامی"آن طوری که از خبرها بر می آید این شرکت همان شرکت کوما است." و مدیر آن آمادگی خود را برای توزیع گسترده این بازی اعلام کرده است. رییس شرکت کوما گفته که تاکنون از قسمت های اول و دوم بازی رایانه ای حمله به ایران بیش از ده هزار نسخه دانلود شده است. شمار دانلود از بازی های ایرانی اما هنوز مشخص نیست اما دوبازی ایرانی نیز به طور رایگان عرضه می شوند.اتحادیه انجمن اسلامی دانش آموزان نیز اعلام کرده که به زودی بازی مشابهی را برای دانش آموزان ایرانی آماده و عرضه می کند.
این در حالی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در مردادماه گذشته طرح تاسیس بنیاد ملی بازی های رایانه ای را به تصوب رساند. بر اساس اعلام روابط عمومی این شورا "پس از مطالعات گسترده ای که در شورای هنر و دبیرخانه شورای عالی صورت گرفت طرح تاسیس بنیاد ملی بازی های رایانه ای با هدف توجه ویژه به ساماندهی تولید بازی های رایانه ای و تلاش برای تولید بازی ها مطابق با باور های ملی و مذهبی و ارتقاء کیفیت آموزشی این بازی ها و همچنین حمایت و هدایت متخصصان کشور در جهت دستیابی به فناوری پیشرفته تولید آنها به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید." شورای عالی انقلاب فرهنگی، دلیل دیگر تشکیل چنین بنیادی را تولید بیش از 95 در صد بازی های رایانه ای مورد استفاده توسط کودکان و نوجوانان در خارج از کشور اعلام و تاکید کرد که به همین خاطر "آسیب های جدی فرهنگی، احتماعی و روانی " به نوجوانان و جوانان وارد می شود.
بازی های راهبردی!
دو سال پیش نیز در سلسله نشست هایی برای بررسی بازیهای رایانه‌أی، مسئولان رسمی و از جمله مدیر کانون پرورش فکری کودکان نوجوانان عنوان کرده بودند که: "بچه‌های ایرانی دو گروه بازیهای دارای خشونت‌های اجتماعی و خشونت برای خشونت را که بیش از انواع دیگر این بازی‌ها مخربند، بیشتر مورد استقبال قرار داده‌اند."
اگر چه ساخت بازی رایانه ای در ایران از سال 2001 آغاز شده و تاکنون مواردی معدودی از این بازی ها ارائه شده اما به نظر می رسد بحران هسته ای تا همین جا تاثیر نامطلوبی بر روند ساخت چنین بازی هایی داشته است چرا که نهادهای دولتی که پول و امکانات در اختیار آنها است، تنها از ساخت بازی هایی حمایت می کنند که در پاسخ به نمونه های خارجی باشد. آنها فکر می کنند "غرب تمایل دارد تا فرهنگ خویش را بر شرق تحمیل کند و یکی از روش‌های نفوذ بر افکار، عقاید و ریشه‌های فرهنگی کشور مورد تهاجم را استفاده از همین بازیهای رایانه‌ای انتخاب کرده است." به همین خاطر هم نخستین بازهای رایانه ای ایرانی بازهایی است که در آن نیروهای ویژه آمریکا "تحت عنوان توریست به کشور" وارد می شوند و در بازی هرمز "بمبگذاری در نفتکش آمریکایی در تنگه هرمز" به کودکان آموزش داده می شود.
و جالب اینکه رییس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چندی پیش اعلام کرد: "چند بازی راهبردی رایانه ای دیگر در راه است."
